شبیه سازی حرکت آب و املاح در خاک با استفاده از مدل های hydrus_1d و swap

در مناطق خشک که دارای بارندگی کم و تبخیر زیاد می باشند، تجمع املاح در سطح خاک، امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. بنابراین ارائه یک روش عملی برای برآورد آب مورد نیاز به منظور کنترل شوری خاک برای کشاورزی امری ضروری است. انجام آزمایش های مزرعه ای به منظور تعیین مقدار بهینه آب مصرفی برای اصلاح شوری خاک، وقت گیر و پر هزینه می باشد. بنابر این استفاده از مدل های ریاضی آبشوئی در مقایسه با آزمایش های مزرعه ای ارجحیت دارد. البته قبل از به کارگیری چنین مدل هائی، درستی نتایج آن ها باید در مقایسه با نتایج آزمایش های مزرعه ای ارزیابی شود.منطقه سیستان با اقلیم خشک و نیمه خشک به طور فزاینده ای با مشکل شوری مواجه است. بنابراین، انجام آزمایش های صحرایی به همراه استفاده از مدل های رایانه ای جهت پیدا کردن راه حلی مناسب برای رفع این مشکل ضروری به نظر می رسد. این تحقیق در مزرعه پردیس دانشگاه زابل به منظور استفاده از مدل هایswap و hydrus_1d برای تخمین میزان رطوبت و شوری نیم رخ خاک و همچنین بدست آوردن بهترین نحوه آبشوئی برای اصلاح خاک منطقه سیستان با استفاده از مدل های swapو hydrus_1dدر طول مدت آبشوئیانجام گردید. آزمایش های مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تیمار و در 5 تکرار انجام گرفت. تیمارها شامل آبیاری با مقادیر آب 100، 150، 200 و 250 میلی متر و به ترتیب با فواصل زمانی 3، 4، 6 و 7 روزه بود. از هر بلوک از اعماق 0-20، 20-40، 40-6-، 60-80 و 80-100 نمونه برداری شد و مقدار رطوبت و خواص شیمیایی خاک (ec، tds، ph و na، k، ca و mg) اندازه گیری شد.آزمایش های آبشویی در4 تیمار و 5 تکرار به صورت طرح بلوک کامل تصادفی اجرا شده، سپس با استفاده از دو مدل -1dhydrus و swapنیز مقدار رطوبت و غلظت املاح در اعماق و زمان های مختلف پیش بینی شد. در پایان به منظور ارزیابی مدل ها نتایج آنها با آزمایش های مزرعه ای مقایسه شده و همچنین نحوه آبشویی مناسب تعیین گردید. به استناد تحلیل-های آماری بین تیمارها، بهترین نحوه آبشویی را تیمارهایی با دور آبیاری بیشتر ومقدار آب بیشتر دارند. بر اساس شاخص های آماری دیده شد که مدل-1dhydrus در پیش بینی حرکت آب و املاح نسبت به مدل swapاز کارایی بالاتری برخوردار است و می تواند در مدیریت آبیاری مورد استفاده قرار گیرد. پیشنهاد می شود که در تحقیق های بعدی دو مدل یاد شده در سایر شرایط شوری و نیز همراه با کشت مورد ارزیابی قرار گیرند.